Świat jest strasznie kolorowy i różnorodny. A przez to czasem trudny do opisania w prostych słowach. Oto słowniczek pojęć związanych z orientacją seksualną i tożsamością płciową, który warto poznać, by łatwiej poruszać się w środowisku LGBTQ.

Poniższa lista zawiera kilkanaście najczęściej używanych pojęć, związanych z różnorodnością w zakresie orientacji psychoseksualnej jak i tożsamości płciowej. Oczywiście, jak każde takie zestawienie, pozwala jedynie uchwycić bardzo uproszczone rozumienie niektórych pojęć.

A

Agenderowa: osoba, która nie utożsamia się z tradycyjnie rozumianymi pojęciami kobiecości i męskości.

Androginiczność: sposób wyrażania płci, który zawiera w sobie zarówno tradycyjnie rozumiane cechy męskie jak i kobiece.

Androseksualny/androfiliczny: bycie seksualnie, romantycznie i/lub emocjonalnie pociąganym przede wszystkim przez mężczyzn lub męskość.

Aromantyczny: posiadanie niewielkiego lub braku romantycznego zainteresowania innymi osobami.

Aseksualny: doświadczanie niewielkiego lub braku pociągu seksualnego do innych osób i/lub brak zainteresowania zachowaniami/relacjami seksualnymi.

B

Bigenderowa: osoba, która fluktuuje pomiędzy dwoma tradycyjnie rozumianymi pojęciami mężczyzny i kobiety w swoich zachowania i identyfikacji, utożsamiając się z obiema płciami.

Bicurious (ang.): zainteresowanie posiadaniem pociągu seksualnego do osoby tej samej płci.

Bifobia: wachlarz zachowań i negatywnych postaw wobec osób, które identyfikują się lub postrzegane są jako biseksualne. Bifobia pojawia się zarówno w środowisku osób heteroseksualnych jak i w wewnątrz społeczności LGBTQ.

Binarność płciowa: przekonanie, że istnieją tylko dwie płcie – męska i żeńska i że każda osoba musi posiadać jedną z tych dwóch płci.

Biseksualna: osoba, która jest emocjonalnie, fizycznie i/lub seksualnie pociągana przez osoby swojej oraz przeciwnej płci. Część aktywistek_ów używa terminu biseksualność jako „pojęcia parasolowego”, które uwzględnia także niebinarne tożsamości – a więc np. panseksualność.

C

Cisgenderowa: osoba, której identyfikacja płciowa i płeć nadana podczas urodzeniu jest tożsama (inaczej: jeśli osoba nie jest transpłciowa – jest cispłciowa).

D

Demiseksualna: osoba, dla której trudne jest doświadczenie seksualnego pobudzenia drugą osobą bez zbudowania wcześniej silnego romantycznego lub emocjonalnego związku.

Drag king: ktoś, kto teatralnie przedstawia męskość.

Drag queen: ktoś, kto teatralnie przedstawia kobiecość.

E

Ekspresja płciowa / ekspresja genderowa: zewnętrzne oznaki płci danej osoby – m.in. poprzez ubiór, zachowanie, postawę itp.

F

FtM/F2M; MtF/M2F: osoba transpłciowa „female-to-male” lub „male-to-female” – określa kierunek tranzycji osoby na binarnej skali kobiece/męskie.

G

Gej: mężczyzna, który jest emocjonalnie, fizycznie i/lub seksualnie pociągany przez innych mężczyzn.

Gender-fluid (ang.): określa osobę, która nie czuje potrzeby wiązania swojej tożsamości płciowej w jakiejś konkretnej kategorii. Niektóre osoby gender-fluid (płynne genderowo) mówią, że jednego dnia czują się bardziej kobieco, a innego bardziej męsko.

Grayasexual (ang.): sfera pomiędzy aseksualnością i seksualnością – oznacza, że osoba może odczuwać pociąg seksualny tylko okazjonalnie.

Gyneseksualny/gynefiliczny: bycie seksualnie, romantycznie i/lub emocjonalnie pociąganym przede wszystkim przez kobiety lub kobiecość.

H

Heteronormatywność: przekonanie lub założenie u osób indywidualnych lub instytucjonalne, że wszyscy są heteroseksualni i że heteroseksualność jest w porównaniu z innymi orientacjami lepsza, właściwsza.

Heteroseksualna: osoba, która jest emocjonalnie, fizycznie i/lub seksualnie pociągana przez osoby przeciwnej płci.

Homofobia: wachlarz zachowań i negatywnych postaw wobec osób, które identyfikują się lub postrzegane są jako homoseksualne. Homofobia pojawia się zarówno w środowisku osób heteroseksualnych jak i w wewnątrz społeczności LGBTQ.

Homoseksualna: osoba, która jest emocjonalnie, fizycznie i/lub seksualnie pociągana przez osoby tej samej płci.

I

Interseksualna: osoba, u której kombinacja chromosomów, gonad, hormonów lub wewnętrznych narządów płciowych lub genitaliów różni się od oczekiwanego wzorca mężczyzny lub kobiety.

L

Lesbijka: kobieta, która jest emocjonalnie, fizycznie i/lub seksualnie pociągana przez inne kobiety.

LGBTQ: skrót używany do opisania społeczności osób nieheteronormatywnych.
(Zobacz także: Czy naprawdę musimy mówić LGBTQQIAP2? Nie wystarczy po prostu LGBT?)

P

Panseksualna: osoba, która jest emocjonalnie, fizycznie i/lub seksualnie pociągana przez osoby każdej płci.

Płynność / Fluid(ity) (ang.): opisuje cechę tożsamości, która może się zmieniać w czasie pomiędzy różnymi opcjami (np. kobieta i mężczyzna, biseksualność i heteroseksualność), zazwyczaj używana z dodatkowym określeniem, np. płynność genderowa, płynność orientacji itd.

Poliamoria/poliamoryczność: odnosi się do osób, które tworzą otwarte, szczere i konsensualne niemonogmaiczne związki.

Poliseksualna: osoba, która jest emocjonalnie, fizycznie i/lub seksualnie pociągana przez osoby więcej niż jednej ale niekoniecznie każdej płci.

Q

Queer: pojęcie pochodzące z teorii społecznych, oznaczające nie-tożsamość, pozbawienie tożsamości człowieka stałego i twardego jądra. Potocznie jednak używa się go często jako określenia parasolowego, które zastępować ma skrót LGBTQ i określać wszystkie osoby nieheteronormatywne.

S

Sojusznik/Ally (ang.): (zazwyczaj) heteroseksualna osoba wspierająca działania społeczności LGBTQ i walkę o prawa tych osób.

T

Trzecia płeć: określenie używane przez osoby, które nie identyfikują się jako mężczyzna lub kobieta ale identyfikują się z inną płcią.

Trans*: parasolowe określenie, które określa osoby przekraczające społeczne uwarunkowania dotyczące płci. Użycie gwiazdki ma być inkluzywnym zapisem, który pozwala włączyć w to określenie m.in. osoby niebinarne, transpłciowe i transseksualne.

Transfobia: wachlarz zachowań i negatywnych postaw wobec osób, które identyfikują się lub postrzegane są jako transpłciowe. Transfobia pojawia się zarówno w środowisku osób heteroseksualnych jak i w wewnątrz społeczności LGBTQ.

Transpłciowa: osoba, która identyfikuje się z płcią (gender) inną niż przypisana jej podczas narodzin.

Transseksualna: osoba, która identyfikuje się zarówno psychicznie jak i fizycznie z płcią (gender oraz sex) inną niż przypisana jej podczas narodzin. Osoby transseksualne czasem decydują się na przejście zabiegów prawnych lub/i medycznych, które pozwalają im zmienić określenie płci w dokumentach oraz codziennym życiu.

Transwestyta: osoba, która ubiera się jak osoba płci przeciwnej (cross-dressing) dla zabawy, relaksu lub/i gratyfikacji seksualnej.

Powyższa lista to tylko wybór kilkunastu pojęć.
Jakie jeszcze, Waszym zdaniem, powinny się tutaj znaleźć? Dajcie znać w komentarzach poniżej!

Na podstawie: meaww.com
fot. Silar/Wikimedia, CC BY-SA 4.0